Telmo Rodriguez Basa 2023

---Telmo Rodríguez, wijnen uit liefde geboren--- Telmo omschrijft zichzelf als driving winemaker. Vanwege de vele kilometers die hij over de weg aflegt binnen Spanje. Hij kreeg wijn van huis uit met de paplepel ingegoten. Zijn vader had in 1967 Remelluri in Rioja gekocht en dat bedrijf vervolgens aan een grote reputatie geholpen. Niettemin gaf Telmo de voorkeur aan een carrière daarbuiten. Zijn opleiding tot oenoloog volgde hij in Bordeaux en behalve bij Remulluri deed hij in Frankrijk praktijkervaring op bij châteaux als Cos d’Estournel en Petit Village in Bordaux, en bij vooraanstaande Rhôneproducenten als Chave, Clape, Beaucastel en Trévallon. Weer terug in Spanje startte hij in 1994 zijn eigen bedrijf, Companñía de Vinos Telmo Rodríguez. Telmo wilde het allemaal anders gaan doen. Tot op zekere hoogte althans. Hij is allesbehalve een wereldvreemde dromer, maar idealist en zakenman tegelijk. Enerzijds stoorde hij zich aan bepaalde negatieve ontwikkelingen binnen de Spaanse wijnbouw, zoals modernisering en rationalisering van de verkeerde soort, anderzijds zag hij ook dat de tijd rijp was voor dynamische initiatieven. “Sinds de 19de eeuw is Spanje alleen maar gericht geweest op volume en bulk. Zelfs Rioja, want waarom werden daar zoveel bodegas pal aan het spoor gebouwd? Notie van het terroir was ver te zoeken. Tot ver in de twintigste eeuw waren er in Spanje eigenlijk maar drie namen die iets voorstelden: Rioja, Jerez (sherry) en Torres. Momenteel ziet het er veel opwindender uit. Het enorme potentieel van Spanje begint eindelijk op de juiste waarde geschat te worden. Zie bijvoorbeeld wat er gebeurd is in het ooit zo boerse Priorat, een totale metamorfose. Er ligt nog zoveel meer in het verschiet. De mogelijkheden van witte druiven in Spanje zijn werkelijk uitdagend. ---Kleine druiventelers--- Telmo is lid van de internationale vereniging La Renaissance des Appellations, een groepering van biologisch en biodynamisch werkende producenten die begrippen als eigenheid en terroir hoog in het vaandel hebben staan. Verknocht is hij aan de variatie van het Spaanse landschap. Telmo heeft zich van begin af aan sterk gemaakt voor het behoud van bedreigde inheemse druivenrassen en oude wijngaarden. Begin jaren negentig waren zogeheten inter-nationale druivenrassen de grote rage in Spanje en werden oude, ongeleide stokken Garnacha massaal gerooid en vervangen door Cabernet Sauvignon en Merlot met draadgeleiding. Mogelijk gemaakt met overheidssubsidies. Telmo’s eerste wijn was daarom een Garnacha van oude stokken uit Navarra, een statement. Binnen zijn concept is een speciale plaats weggelegd voor kleine druiventelers als hoeders van een traditie die dreigt te verdwijnen. Hij betreurt het dat hun inspanningen zo lang onderbelicht gebleven zijn, omdat hun fruit anoniem in middelmatige coöperatiewijnen terecht kwam. Nu dreigen die kleine telers net als hun oude stokken een uitstervend ras te worden. Volgens Telmo is het daarom hoogste tijd om van hun specifieke terroir kennis en ervaring te leren, al was het maar met het oog op heraanplant van inmiddels verlaten wijngaarden. Eén van Telmo’s paradepaardjes is zijn project in het Gallische Valdeorras. Hij raakte er verliefd op oude, verwaarloosde terraswijngaarden. Opgegeven omdat ze economisch niet rendabel waren. Volgens Telmo smeekte de wijngaarden om weer in gebruik te worden genomen. Moeizaam werk op die steile graniethellingen, maar bevredigend. ---Authentiek én lekker--- De vraag die Telmo bezighoudt, is het waarom van grote, klassieke wijnen. En hoe de vertaalslag te maken van wat hij bij producenten als Chave had leren kennen naar Spanje en Spaanse wijnen. Antwoorden: respect voor terroir en waardevolle traditie, plus het betrachten van eenvoud. “Bij Chave was het leven simpel en zonder groot vertoon, maar wel met grote wijn en truffels. Te veel wijnproducenten in Spanje daarentegen willen direct in een dure Mercedes gezien worden. Ze vergeten daarbij wel eens de essentie van de wijn.” Wat is volgens hem die essentie? “Van een wijn, ongeacht of die betaalbaar is of wat kostbaarder, moet je de herkomst kunnen proeven. In geconstrueerde schoonheid geloof in niet. In standaardrecepten ook niet. Authenticiteit is belangrijker dan schoonheid.” Telmo is geen knorrige zeurpiet die vindt dat vroeger alles beter was en tegenwoordig niks meer deugt, maar juist een aanstekelijke optimist. En wat wijndrinkers genoegen moet doen is dat zijn wijnen niet alleen heel authentiek zijn, maar technisch gelukkig ook onberispelijk verzorgd. Dus niet traditioneel Spaans in dezin van lomp, alcoholisch en oxidatief. En in veel gevallen ook nog eens heel democratisch geprijsd.

Het wijngebied Rueda ligt in het zuidelijkste deel van het district Castilla y Léon zo'n 200 km. ten noordwesten van Madrid. Ten westen vindt men het opkomende wijngebied Toro, terwijl verderop de Duero rivier het vermaarde gebied Ribero del Duero ligt. Na de aantasting van de wijngaarden door de druifluis Phylloxera van 1909 tot 1922 waarbij 2/3 van het wijnbouwgebied verloren ging, plantten wijnboeren massaal Palomino druiven aan. Daarmee verloor Rueda enorm aan het goede kwaliteitsimago die het had en massaproductie werd een feit. Pas na de 2e wereldoorlog ging men zich weer bekommeren om het herstel van de wijngaarden en streven naar kwaliteit. In 1972 besloot een bodega uit Rioja, Marqués de Riscal, een nieuwe bodega te bouwen om jonge, frisse witte wijn van de inheemse Verdejo druif te maken waarmee een nieuw tijdperk werd ingeluid. Als gevolg van de grootschalige herplant en investeringen in het gebied heeft het gebied in 1980 de D.O.-status gekregen. De knisperende, droge Verdejo uit Rueda is tegenwoordig een van de meest spraakmakende en succesvolste witte wijnen van Spanje. De unieke combinatie van bodem, klimaat, een bijzonder druivenras als de Verdejo dat nagenoeg alleen in Rueda goed kan gedijen en gepassioneerd vakmanschap van een nieuwe generatie, hebben Rueda wederom op de kaart gezet als een van de meest populaire wijngebieden van Spanje.